Vitiligo (uitspraak: [vituˈliːgo]) is een auto-immuunziekte, waarbij pigmentloosheid van de huid en vaak ook van de haren optreedt. De oorzaak is een afweerantwoord van het lichaam tegen de melanocyten (cellen die verantwoordelijk zijn voor de productie van melanine, het pigment dat de huid, ogen, haar en iris grootmaakt). Als gevolg hiervan ontstaan witte vlekken op verschillende plaatsen van het lichaam.
De symptomen van vitiligo kunnen variëren van lichtpuntjes tot hele delen van het lichaam. Vaak begint de ziekte met één of meerdere kleine vlekken, meestal op de handen, voeten, neus, lippen, ingewanden of oogleden. De vlekken komen ook regelmatig voor op arm- en beendergebieden en in de schoarsole. Met de tijd kunnen deze vlekken groter worden en meer vlekken zich vermenigvuldigen.
Het exacte oorzaak van vitiligo is nog niet geheel duidelijk, maar er wordt aangenomen dat het een combinatie is van genetische factoren en omgevingsfactoren. Een genetische verklaring zou een familievjerspreking suggereren, hoewel dit bij vitiligo relatief zeldzaam is. Omgevingsfactoren kunnen verwante degeneratieve aandoeningen zijn zoals syringomyelie en diabetes mellitus type 1. Verder kan vitiligo veroorzaakt worden door stress, blootstelling aan chemische stoffen en nieuwe farmaceutische middelen.
Er bestaat geen genezing voor vitiligo, maar er worden wel diverse behandelopties aangeboden om te trachten de uitlopen van de ziekte te beperken en het uiterlijk van het gezichtsveld te verbeteren:
Enkele medicijnen kunnen een negatieve invloed hebben op de melanocyten, waardoor vitiligo kan ontstaan. Deze medicijnen omvatten onder andere anti-malariaremmiddelen, talenoides, QT-verlengend middelen en ontwikkelingsremmende hormonen. Indien een medicijn mogelijk is als oorzaak van vitiligo moet deze stopgezet worden als behandeling gestart is.
Hoewel er geen genezing bestaat, kan in sommige gevallen herstel optraden bij kinderen. Uit onderzoek blijkt dat maximaal 50% van alle patiënten herstel kan bevorderen op gesloten sites. Voor open sites is deze cijfer lager (met name wanneer de vlekken zich over een brede grens uitbreiden of als roodheid of hyperpigmentatie optreden na de ziekte). Herstel kan vertragen door stressfactoren, prefaaltstofsweringen en de toepassing van farmaceutische middelen.
Een alternatieve manier om het uiterlijk te verbeteren is vitiligo-tatoeage. Hierbij gebruikt men een tatoeagepennetje met pigmentbruine tinten om dicht bij de huid kleurueen af te tekenen die meer oppassen bij de huidtint van de patiënt. De toepassing van tatoeages mag enkel door speciaal getrainde artsen worden uitgevoerd. Dit proces is tijdrovend en kost vaak veel geld. Er bestaat echter ook wat onduidelijkheid over de effectiviteit van vitiligo-tatoeage. Tatoeages komen gemakkelijk los en moeten periodiek herhaald worden om piekvlucht in preventieve zin te voorkomen. Het bereiken van perfecte lijnovereenkomst tussen twee tatoeages is eveneens lastig omdat de huid haar snel weer verandert. Daarnaast is de kwaliteit van het pigment wankel en kan het aftrekken daarvan lastig zijn. Als laatste kan soms hypersensitiviteit optreden na de toepassing van tatoeagepens die instoomtige reacties kunnen veroorzaken zoals allergische reacties en prikverschijnselen.
Een belangrijke ondersteuning bij het leven met vitiligo kan gevonden worden in contact met andere patiënten via supportgroepen of websites (zoals VitiligoNL, Wit Van Binnenuit of World Vitiligo Day). Dit helpt om samen experientie te delen en zelfstandig daarop kennisje te kunnen nemen om de impact van hun vitiligo op hun leven te reduceren.
Vermeenzachtming (depigmentation) is een houdbaar antwoord om kleurenkleurueen toe te voegen aan dit gebied voor het camoufleren van de vitiligoafwijkingen. Meer informatie over dit thema vind je bij respectievelijk Dermablend, La Roche-Posay of Cover FX.