Zie ook: Vitiligo, Protopic en vitiligo, Oorzaak van vitiligo en Nieuwe behandelingen voor vitiligo
Pc-kus-behandeling (photo-chemical kus-behandeling), ook wel PUVA genoemd, is een behandelingsmethode voor de automimmune huidafwijking vitiligo. Deze aandoening is karakteristiek aan de huidverkleuringen die voor het ontstaan ervan veroorzaakt worden door afsterving van de pigmentcellen melanocyten. De pc-kus-behandeling wordt gebruikt om de resterende melanocyten te stimuleren en zo de herstelprocessen in gang te zetten.
Vitiligo is een chronische auto-immunedermatose waarbij delen van de huid en soms ook andere organen zoals ogen en slijmvlies verkleuren. De verschijnselen bestaan uit afwijkingen als witte plekken op de huid, haaruitval en soms pijnlijke blaren rond de nasale opening. Er bestaat geen geneesmiddel dat de aandoening kan ongedaan maken, maar er bestaan wel behandelingsmogelijkheden die deze symptomen kunnen verzachten of juist verhelpen.
De exacte oorzaak van vitiligo is nog niet helemaal duidelijk, maar er is wel een verbinding gevonden met het immuunsysteem, waarbij de eigen lichamelijke verdediging zich misgeeft tegen de pigmentcellen melanocyten. Belangrijke factoren zijn genetischeoverdracht, stress, bacteriële infecties en blootstelling aan chemiestoffen. Ook leeftijdspeerktes spelen waarschijnlijk een rol.
Er bestaat ook een variëteit van vitiligo, vitiligo scrotum, die zich zich voornamelijk manifesteert op het voorste gedeelte van de scrotum (schaamlippen). Hierdoor kan men vaak voor elleneffect met einde- en soms ook cancerisatie. Bij dit type vitiligo heeft men doorgaans grotere huidplekken met totaal verlies van melanine aanwezig. Naast fysieke klachten kan men ook mentale belasting ondervinden ten gevolge van zichzelfschade en sociale stigma.
Protopic (tacrolimus) is een corticosteroïderesistente immunosuppressiemiddel dat gebruikt wordt bij dermatologische aandoeningen zoals eczema, allergische contactdermatitis en vitiligo. Bij deze laatste aandoening wordt protopic gebruikt als onderdeel van combinatietherapie met phototherapie. Dit betekent dat er naast het gaan naar een dermatoloog voor fotoactivering ook een krem van protopic gebruikt wordt om de werking van de fotobehandeling te verbeteren. Opheldering over het mechanisme van werking van protopic bij vitiligo bestaat nog steeds geheel niet, waardoor er meer onderzoek nodig is.
Er zijn momenteel diverse nieuwe behandelingen in ontwikkeling voor het behandelen van vitiligo. Een daarvan is JAK-inhibitor, waarbij het signaaltransductiemechanisme van TGF beta-1 wordt geblokkeerd met Ziltaroniba (Medenolimab). Dit draagt tot herstel van de pigmentproductie en groei van de melanocyten bij vitilige patiënten bij. Verder bestaat er wereldwijd veel interesse om transplantatie van pigmenteerde huid in kleine filamentaire vorm (FUMC; folliculare unipolar melanocytische cultuur) toe te passen, wat momenteel door medische facilliteiten onderzocht wordt in Japan, Europa en Amerika.