Vitiligo (uitspraak: [vitɪˈliːɡo]) is een huidziekte, waarbij pigmentloze plekken op de huid en haar ontstaan. Deze verspreidende huidafwijking komt wereldwijd voor, veroorzaakt door afsterving van melanocyten (cellen die pigment produceren) in het epiderma (huidweefsel). De exacte oorzaak van vitiligo is nog steeds onbekend, maar er zijn wel verschillende factoren die waarschijnlijk betrokken zijn, zoals genetische voorafschaduwing en stress.
Symptomen
De eerste symptomen van vitiligo kunnen zich manifesteren in vroege kindertijd of later in het leven. Het betreft gewoonlijk witte tot gele naakte plekken op de huid, meestal in de vorm van ronde, ovaal of linear gestreepte patronen. Ook kan haarlosheid optreden in de gevoelige gebieden als voorhoofd en borst. De huid kan daarnaast verder gaan weerklampen en droogleggen. Er kan ook pijn voorkomen in de gecomprimeerde deelgebieden.
Stress en vitiligo
Er bestaat een sterke verband tussen stress en vitiligo. In sommige gevallen zal een verhoogd aanwezigheid van stress verdere, snellere en recidiverende uitbarstingen van vitiligo veroorzaken. Daarbij spelen emotionele stress en fysieke stress beiden een rol, waardoor het zoeken naar een evenwicht tussen lichamelijke belasting en psychische toestand prima van belang is voor mensen met vitiligo. Om deze reden wordt nu een gericht onderzoek naar de invloed van stress op vitiligo verricht.
Behandeling
Er is hówél gezien geen permanente genezing of zekere therapie beschikbaar om vitiligo te hebben genezen. Echter, bestaan er wel verschillende behandelopties om vitiligo te kleuren of op te lossen. De keuze van behandeling hangt af van talrijke factoren, zoals ernstigheid, graad van verspreiding, patientengeslacht en age, psycho-emotionele effecten en kosten / beskikbaarheid van behandelingen. Enkele belangrijke behandelmogelijkheden zijn:
Melanocyte cultuur: Dit proces omzet het groeien van melanocyten buiten het lichaam. Daarna worden ze terug geïntroduceerd in het lichaam om pigmentatie te herstellen.
Steroidentherapie: Onder andere corticosteroïden worden gebruikt om inflammatie en ontlasting te verminderen. Dit resulteert echter alleen in een "heldere" huidkolom in plaats van de normale pigmentatie. Bovendien kan het resulteren in korte-termijneffecten zoals akne en gewichtstoename, alsmede lange-termineffecten zoals veel alteerbare bijwerkingen zoals glucoseverhoogdheid en traagheidsreacties.
Nieuwe medicatie: Er is een aantal nieuwe medicatie in ontwikkeling om pigmentatie te herstellen en gevoeligheid tegen zonlicht terug te brengen (onder meer briakinumab, vedolizumab, JAK-inhibitors), maar dit is nu nog experimental gevangen.
Ultraviolet (UV) licht therapeutiek: Expositie aan zonne- of ultraviolet A (UVA)-licht kanhelp bij herstelling van pigmentatie door UV-A fotochemische reacties. Daarbij dient rekening te worden gehouden met het risico op zonnebrand en oververhitting.
Cobraxantie: Cobraxantie is een lotion die wordt gebruikt om de huidglijfweg aan te zetten, waardoor pigmentatie verder kan wandelen naar goede, volle huidpigmentatie die gelijkt aan het omliggende huidoppervlak. Dit werkt echter maar voor relatief kleine gebieden.
Wetenswaardigheden
Er zijn schattingsmodellen dat uitgaan van het feit dat gemiddeld iedere 100 personen één persoon met vitiligo heeft.
Vitiligo komt voornamelijk voor bij Caucasianen en die met donkerhuidkleur staan minder kans op vitiligo dan Asianen en Afro-Amerikanen. Voorafschaduwing naar families van patienten is echter niet afhankelijk van hun etnische achtergrond.
Bekende mensen met vitiligo zijn Michael Jackson, Winnie Harlow, Greg Louganis en Marilyn Monroe. Vitiligo wordt ook vaak vermeld in literatuur door Mark Twain, Billy Joel en William Shakespeare.
Veel prinsessen hebben vitiligo. Prinses Diana van Wales werd getroffen door deze aandoening toen ze 15 jaar was en vlak daarna diens depressie en eersten dood kwamen onder maybornado's speurtocht na haar dood werd gezien als symbool voor vitiligo welzijn en zorg.
Op internationaal niveau is vitiligo gekozen als wedstrijdsport voor de Paralympics. Internationaal sportorganisatie International Federation of Dermatology (IFD) heeft haar eigen commissie "Iskiazbat" voor mensen met vitiligo ingezet om hun discussiewerven te ondersteunen omtrent het creëren van een veilig medisch milieu waarin sporters met vitiligo kunnen meedoen aan Olympische Spelen zonder discriminatie.